W poprzednim wpisie opisywaliśmy Stary Kościółek. Nieodłącznym punktem tej wycieczki podczas turnusu rehabilitacyjnego w Willi Wojnar jest Cmentarz Zasłużonych na Pęksowym Brzyzku.
Zapraszamy na kolejny wpis z serii Zwiedzamy Zakopane z Willą Wojnar.
Historia:
Cmentarz został założony w 1850 roku. Swoją nazwę nosi od nazwiska darczyńcy ziemi, Jana Pęksy. „Brzyzek” w gwarze góralskiej oznacza urwisko nad potokiem. Na początku swojego istnienia było bardzo ciężko przekonać górali do grzebania tam swoich członków rodziny. Byli oni przyzwyczajeni do grzebania zwłok w Chochołowie i Białym Dunajcu. W tych miejscowościach były pierwsze parafie na Podhalu. Dzięki pierwszemu proboszczowi ks. Stolarczykowi udało się zmienić te przyzwyczajenia. Dbał on o wygląd cmentarza. Własnoręcznie zasadził modrzewie, które ocieniały bramę wejściową. Był również pomysłodawcą budowy muru cmentarnego. Obecnie wygląd muru wraz z kilkunastoma płaskorzeźbami wykonanymi w szkole artystycznej pod kierunkiem Antoniego Kenara, zawdzięczamy ks. Tobolakowi.
Cmentarz Zasłużonych na Pęksowym Brzyzku jest miejscem gdzie swoje miejsce ostatniego spoczynku znalazły osoby, które przyczyniły się do rozwoju miasta. Leży tam między innymi Tytus Chałbiński, rozpropagował on w Polsce turystykę tatrzańską. Był wielkim przyjacielem i opiekunem górali, oprowadzał go Sabała, który również leży na „Pęksowym Brzyzku” legendarny gawędziarz i muzyk.
Na Cmentarzu jest około 500 grobów. Prawie wszystkie nagrobki są dziełami sztuki wykonanymi z drewna, metalu lub kamienia. Znajdziemy tam wiele motywów góralskich. Władysław Hasior jest twórcą rzeźb m.in na grobie Marii Witkiewiczowej czy Antoniego Rząsy.Przy wejściu, z prawej strony, znajduje się symboliczny grób Witkacego, razem z mogiłą jego matki. Nieco dalej pochowany jest Stanisław Marusarz (z żoną lreną), Helena Marusarzówna i Kornel Makuszyński. Naprzeciw, po drugiej stronie alejki, znalazł swoje miejsce grób Władysława Orkana, z jego lewej strony spoczęły prochy Kazimierza Przerwy-Tetmajera, z prawej zaś Tytusa Chałubińskiego, a w drugim rzędzie Sabały i Stanisława Witkiewicza. W głębi cmentarza, znajdują się nagrobki Karola Stryjeńskiego, Antoniego Kenara, Jana Długosza, Antoniego Rząsy (którego dłuta jest pomnik na mogile Antoniego Kenara), Władysława Hasiora, Zofii i Witolda Paryskich. Przy bramie – grobowiec rodziny Chramców, mogiła ks. Józefa Stolarczyka, a nieco dalej Beaty Obertyńskiej. Na końcu cmentarza, pod murem, najnowsza historia w dziejach cmentarza – kamienny nagrobek Mieczysława Biernacika, artysty-kowala i muzyka, który góralską filozofią połączył rzemiosło i sztukę.
Serdecznie zapraszamy do Zakopanego. Połącz wypoczynek z rehabilitacją. Profesjonalny zespół rehabilitantów pozwoli Ci wrócić do sił fizycznych, a cicha i spokojna okolica zapewni odpoczynek po wszystkich trudach dnia codziennego.
W przyszły poniedziałek przybliżymy postać charyzmatycznego ks. Stolarczyka dzięki, któremu Zakopane stało się miastem turystycznym.
Sprawdź nasze poprzednie wpisy gdzie opisujemy ciekawe miejsca w Zakopanem.
źródło: http://z-ne.pl/s,doc,21759,1,1298,,,.html https://pl.wikipedia.org/wiki/Cmentarz_Zas%C5%82u%C5%BConych_na_P%C4%99ksowym_Brzyzku
fot. Andrzej Samardak
